چگونه با عقربه های ساعت، قبله را پیدا کنیم؟

تا به حال شده فکر کنید اختراع ساعت و تعیین اوقات تا چه حد در زندگی ما تاثیر گذار بوده و آنقدر این اختراعِ مهم و ضروری با تمام زندگی و لحظات ما عجین شده که متوجه آن نیستیم. ساعت و تعیین قبله و زمان هم از این امر مستثنی نیست. ولی وقتی دقت شود، پی به اهمیت آن برده و درک میکنیم که در حال حاضر راحت‌تر به این مهم دست می یابیم. 

تعریفی برای قبله و یا نمازسوی :
قبله و یا نماز سوی در واژه اسلامی، به سمت و جهتی که مسلمانان رو به آن نماز می خوانند، گفته می‌شود. 

چگونگی جهت یابی قبله:
چگونگی جهت قبله، به جهت اعمال مذهبی و رسومات دینی از دیرباز مورد توجه مسلمانان قرار گرفته و به عنوان یک نیاز مهم محسوب می‌شد. 
تعیین ‌قبله یکی از مسائل مهم ستاره شناسان در دوران اوج اسلام بود که به ریاضیات و جهت یابی نیاز داشت. محققان و دانشمندان اسلامی برای جهت یابی آن، قبله را از هر نقطه از روی کره زمین، مورد بررسی قرار دادند و دانشمندانی چون خوارزمی، خواجه نصیرالدین طوسی، ابوالعباس نیریزی، ابوریحان بیرونی، ابوالوقابو زجانی و ابوالنصر منصور که در این مهم نقش اساسی و بزرگی داشتند. 

تعیین دقیق قبله:
تعیین زمان دقیق قبله از موضوعات اساسی دینی و اجتماعی همه مسلمانان است. 
روز هفتم خرداد ساعت ۱۳ و ۴۸ دقیقه (به وقت گرینویچ ٩ و ۱۸ دقیقه) و بیست و پنجم تیر ماه ساعت ۱۳ و ۵۷ دقیقه(به وقت گرینویچ ٩ و ٢٧ دقیقه) با روش‌های علمی می‌توان جهت دقیق قبله را بدون پیچیدگی تعیین کرد.
درباره این اتفاق مسعود عتیقی می‌گوید: میل خورشید، زاویه بین مرکز خورشید و استوای آسمان در این دو روز با عرض جغرافیایی خانه خدا (کعبه) یکی شده و زمان اذان ظهر به وقت مکه، خورشید دقیقا بالای خانه خدا قرار گرفته و کعبه در این زمان سایه ای ندارد. 

پیدا کردن قبله در قاره‌های جهان:
روش پیدا کردن قبله در قاره‌های مختلف به گفته گروه دانش جام‌جم اینگونه است که:
این روش روز هفتم خرداد در ساعت ۹ و ۱۸ دقیقه به وقت گرینویچ در آفریقا، آسیا و اروپا(به طور مثال در شهرهای برلین و پاریس ساعت ۱۱ و ۱۸ دقیقه و پکن ۱۷ و ۱۸ دقیقه و توکیو ۱۸ و ۱۸ دقیقه) قابل اجرا است. 
درباره اینکه هر فرد به چه صورت قبله را دقیق مشخص کند، آقای کاظم کوکرم گفتند:
برای دقیق تر شدن این کار باید از یک شاخص استفاده کنیم. بدین گونه که شاخص را به صورت عمودی روی زمین قرار داده و در زمان های ذکر شده اگر در راستای سایه آن شاخص رو به خورشید قرار بگیریم، دقیقا رو به قبله خواهیم ایستاد. این رویداد برای شهر مکه که عرض ۲۲ درجه شمالی را دارد و خورشید در هنگام ظهر شرعی به طور عمود بر آن می‌تابد، رخ خواهد داد. 
وی درباره علت آن در مکه افزوده : شهر مکه در بین مدار راس الجدی و رأس سرطان قرار دارد. رأس سرطان و تمام نقاط کره زمین که بین این دو مدار و اساساً خط استوا قرار دارند، حداقل در دو روز از سال خورشید در زمان ظهر شرعی وسط آسمان است. این اتفاق بار دیگر در تاریخ ۲۵ تیرماه یعنی بعد از عبور خورشید از انقلاب تابستانی برای شهر مکه تکرار می شود. 
انقلاب تابستانی هم زمانی رخ می دهد که خورشید به قسمتی می‌رسد که حداکثر زاویه را با افق دارد.

قبله و عقربه های ساعت
•    راستای معتدل شمالی:
این روش بیشتر در شمال کشور کاربرد دارد. به این صورت که ساعت را تنظیم و به طور افقی نوک عقربه نشان دهنده ساعت را به طرف آفتاب می گیریم. جوری که عقرب سایه خود را بپوشاند. در این حالت زاویه بین عدد ۱۲ و عقربه ساعت شمار، سمت جنوب را نشان می دهد. 

•    راستای معتدل جنوبی:
اول ساعت را دقیق تنظیم کنید و به طور افقی عدد ۱۲ را مقابل خورشید بگیرید. نیمساز زاویه بین عقربه ساعت شمار و عدد ۱۲، امتداد سمت شما را نشان خواهد داد. 
سنگ ساعت مسجد امام اصفهان و راز آن :
جالب است بدانید در حیاط غربی مسجد امام واقع در میدان نقش جهان در دیوار شمالی، قطعه سنگی نصب شده که در تمام روزهای سال، لحظه ظهر را بدون‌ سایه نشان می‌دهد. در این زمان موذن با سر دادن اذان مردم را به نماز دعوت می کند. 
این سنگ ساعت شامل دو بخش است: یک سنگ مستطیل شکل و یکی سنگ مثلثی که در پهلوی آن نصب شده و با هم یک ذوزنقه قائم الزاویه را شامل می شود و هنگام نیمروز آفتاب با زاویه ۱۲۵ درجه به بدنه جنوب غربی تابیده و با بدنه شمال غربی یکی و مماس می‌شود. 
مسجد امام برای داشتن جهت صحیح به سمت قبله ۴۵ درجه به طرف جنوب غربی چرخیده است. در حالی که میدان نقش جهان برای یکی شدن و مطابقت با تابش خورشید ۱۴ تا ۱۷ درجه به سمت جنوب شرقی جهت گیری شده. 
اختلاف این دو زاویه در سراسری ورودی مسجد شیخ لطف ‌الله و دالان ورودی مسجد امام به نحوه جالب و شگفت آوری منعکس شده تا جایی که این شگفتی در سنگ ساعت مسجد امام نیز قرار دارد. تنظیم این سنگ به وسیله شیخ بهائی انجام و در مسجد امام نصب گردیده. 
سنگ ساعت مسجد امام انعکاس دو زاویه مسجد به سمت قبله( جنوب غربی) و به سمت (جنوب شرقی) میدان دیگر می باشد. راز این سنگ ساعت فقط در چگونگی تابش خورشید نیست بلکه در چگونگی پوشاندن سایه توسط سنگ مثلثی هم هست. 

نتیجه گیری :
باید متوجه شده باشید که ساعت در تمام لحظات زندگی کاربرد خاص و صد البته مهمی دارد و این امر مورد توجه همگان واقع شده است. در این میان تولید کنندگان و فروشندگان این کالای ضروری و صد البته ظریف و لوکس بیشتر از بقیه به این مهم اهمیت می دهند. ولی در میان این همه برند و تنوع، ما بیش از بقیه رقبا به فکر شماییم. چون معتقدیم زمان باید در دستان شما باشد و ساعت دیواری خوب، قلب خانه و محل کار شما است. 
ریتم قلبتان با ریتم ساعت دیواری های منظم و دقیق ما هماهنگ تر است.